FC Groningen zet opnieuw aanval in op vrije nieuwsgaring: "Opmerkelijk en onverstandig"

Nee. Het is geen idee van Sikkom om een gast met stadionverbod te volgen als hij naar FC Groningen - Ajax gaat. Dat wordt namelijk her en der gesuggereerd. Zo, dat misverstand is uit de wereld. Dan nog wat uit de wereld halen, namelijk de lezing en argumenten die FC Groningen opvoert om de productie tegen te houden. Of in ieder geval een poging om een wat breder licht te werpen op het statement van de club.

Dubieuze argumenten

FC Groningen vraagt zich op de site af of het moedwillig omzeilen van de maatregelen het algemeen belang dient en/of kan worden geschaard onder de categorie ‘onderzoeksjournalistiek’. Daarnaast vindt de Trots van het Noorden dat het voornemen niet bijdraagt aan de oplossing van de problematiek rondom de handhaving van stadionverboden. „Door het moedwillig naar binnen brengen van deze persoon wordt een ongewenst signaal afgegeven”, aldus de club.

Tot slot meent de FC dat de journalist en gast met stadionverbod zich mogelijk schuldig maken aan een strafbaar feit, waar hij of zij voor vervolgd kan worden. Uitleg daarbij: „Het negeren van een stadionverbod, maar ook de uitlokking daarvan, is strafbaar. FC Groningen zal als het plan wordt doorgezet tegen beide personen daadwerkelijk aangifte doen.”

Dat is allemaal niet aan de club

De club gaat hier, wat de advocaat, NVJ en mijn persoontje betreft, drie keer de mist in. Vooropgesteld: het is begrijpelijk dat FC Groningen niet nog meer negatieve aandacht wil. De shitshow is al groot genoeg dit seizoen. Elke week ontploft weer een silo stront in de Euroborg. Maar dat komt voor een groot deel door het handelen van de club zelf. Ook in dit geval is het maar de vraag of deze reflex de gemoederen bedaart of aanwakkert. Het is namelijk journalisteigen om juist in de pen te klimmen als de vrije nieuwsgaring in het geding komt. Inmiddels werkt Powned bijvoorbeeld ook aan een item hierover.

Ten eerste gaat FC Groningen niet over wat wel of geen onderzoeksjournalistiek is. Het is ook niet aan de club om te beoordelen of dit item een gemeenschappelijk belang dient. Het dient in ieder geval niet het belang van de club, dat is duidelijk. Maar maatschappelijk en journalistiek gezien is het best relevant. Het gaat namelijk het hele seizoen in het ganse land over misdragingen in en rond de stadions. Daarbij is het stadionverbod steevast terugkerend thema, des temeer omdat bijvoorbeeld de knakker, die bij PSV de keeper aanviel, een stadionverbod had. Belangrijke vraag is: hoe komen die gasten binnen?

De journalist is er niet voor de oplossing

Die vraag wil Darshan met dit item beantwoorden. Iedere fanatieke supporter van elke club weet dat dit gebeurt, hoe het gebeurt, maar het is nog nooit in een journalistiek item vastgelegd. Dat kan helaas alleen maar undercover. Dat is journalistiek gezien een van de laatste mogelijkheden om iets aan te tonen en mag doorgaans alleen ingezet worden als dat niet op een andere manier kan. Daar is in dit geval wat voor te zeggen. Hoe moet het anders met bewijzen aantoonbaar worden gemaakt?

Dat het plan niet bijdraagt aan de oplossing van de probleem is ook een gek en vooral gelegenheidsargument. De journalistiek is er niet om bij te dragen aan een oplossing. Dat is niet de rol van de journalist. Die doet verslag, onderzoek, toont misstanden aan en zorgt ervoor dat duidelijk wordt hoe de hazen lopen, zodat anderen vervolgens na kunnen denken over de oplossing. Als Bleeker of Pomp pent dat het voetbal weer eens kut is, wordt van hen ook geen oplossing verwacht hoe het dan wel moet.

Omarmen

Daarbij kan dit argument ook omgedraaid worden. De clubs doen alles wat ze kunnen om stadionverboden buiten de deur te houden, zeker FC Groningen. De club besteedt bakken met geld aan beveiligers en schroeft de beveiliging per wedstrijd op. Maar het is voor clubs onmogelijk om zulks uit te bannen op dit moment. Daarvoor is de politiek nodig.

Scherper geformuleerd: er moet een meldingsplicht komen. Lui met stadionverboden moeten zich een uur voor de wedstrijd melden op het politiebureau zodat het hen onmogelijk wordt gemaakt om de wedstrijd te bezoeken en verzieken. Met dit item in de hand wordt het pleidooi van de clubs en KNVB richting Den Haag alleen maar sterker.

Uitlokking?

Dan de vraag of de journalist zich schuldig maakt aan een strafbaar feit. De club rept over uitlokking. Maar dat is een lastige om aan te tonen. De journalistiek heeft net iets meer vrijheden dan de gewone man om zaken aan te tonen. Zo mag ik een foute verhuurder heimelijk filmen als ik daarmee kan aantonen dat hij huurders onwettelijk uitknijpt.

Ik mag ook een oproep plaatsen waarin ik zoek naar een drugsdealer om daar een repo over te maken, ook al leg ik daarbij strafbare feiten vast. Als het bij de rechter komt, kijkt de edelachtbare naar wat zwaarder weegt. Hetgeen wat wordt aangetoond en het maatschappelijk belang daarvan of de stappen die de journalist heeft gezet om het aan te tonen. Platgezegd: ik mag niet inbreken bij Wouter Gudde om aan te tonen dat hij de sleutel van de Euroborg heeft. Ik mag wel een heimelijke opname maken als ik daarmee kan aantonen dat Gudde elk jaar twee miljoen achterover drukt.

Supporter zou het sowieso doen

In dit geval denk ik dat de rechter het journalistiek verantwoord vindt. Darshan heeft namelijk niet op een supporter ingepraat om dit te doen. Op zijn eigen kanalen heeft hij een oproep geplaatst: gezocht een supporter met stadionverbod bij Heerenveen, Emmen, Cambuur of Groningen. De journalist komt namelijk hier vandaan. Wel zo makkelijk.

Op die oproep kwam een reactie binnen, van een FC-supporter, die volgens eigen zeggen ondanks het stadionverbod bij wedstrijden aanwezig is en ook naar FC Groningen - Ajax gaat. Of Darshan nou wel of niet komt filmen, hij gaat sowieso. Dus hoe is dit uitlokking? Dan is heel veel journalistiek werk uitlokking.

Reactie advocaat en NVJ

In deze lezing sta ik niet alleen. Jasper Gevers, advocaat bij De Haan Advocaten, stelt het volgende: „Het lijkt mij geen uitlokking. De journalist vraagt of er mensen zijn die al het plan hebben dit te doen. Daarnaast is het volgens mij ook nuttige journalistiek omdat het een maatschappelijk probleem bespreekt.”

Daar sluit Paul Teixeira van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) zich bij aan. „Heel veel onderzoeksjournalistiek werkt zo. Neem bijvoorbeeld de toeslagenaffaire. Als een journalist het vermoeden heeft dat daar misgaat, vraagt ‘ie ook of betrokkenen zich willen melden. Ik vraag me af hoe houdbaar dit is en of de club de journalistiek de afgelopen honderd jaar wel heeft gevolgd. Als dit uitlokking is, maken heel veel journalisten zich daaraan schuldig.”

Grote maatschappelijke relevantie

Ook is de maatschappelijke relevantie volgens Paul groot. „De club mag zich alles hardop afvragen, ook of water nat is. Dat is de vrijheid van meningsuiting. Maar als je kijkt naar de nationale discussie over voetbalvandalisme en het oplaaien van het aantal incidenten, dan is de relevantie meer dan ooit aanwezig. Het gaat om mensen die bijvoorbeeld vernielingen aanrichten, anderen bedreigen of mishandelen, die krijgen een stadionverbod. Zodat ze niet weer de gelegenheid krijgen om dat te doen. Zo is dat geregeld. Als het dan zo lek als een mandje blijkt te zijn, dan is er wat aan de hand, dan is er dus geen oplossing.”

Wat Paul betreft kan de club het dan ook beter omarmen. „Dit is een goed argument om naar de overheid te stappen met de hulpvraag. De kosten van de beveiliging lopen de klauwen uit en toch is het niet te voorkomen. Ja, er is een manier, de meldingsplicht. Maar daar is de overheid voor nodig. Daar ligt de oplossing en dat is wat de journalist eventueel zou aantonen. Resumé. De maatschappelijke relevantie? Ja. Mag het? Ja. Is het uitlokking? Nee. Opmerkelijk en onverstandig van de club? Ja.”

En let wel, dit is al de zoveelste mispeer van FC Groningen op mediagebied. Van een boycot tot dit, elke beslissing, elk statement pakt verkeerd uit en komt als een boemerang terug.