Hoe een 18-jarige de avond van 22.000 man verneukt en waarom collectief straffen nergens op slaat

Heel even werd de Euroborg in spanning gehouden. Zou de wedstrijd wel of niet doorgaan? De nieuwe regel schrijft voor dat bij biergooien de wedstrijd tijdelijk gestaakt wordt, na de afkoelingsperiode wordt hervat en bij nieuw gerstenat op het veld definitief wordt gestaakt. Maar als een speler of official wordt geraakt verandert alles. Dan wordt direct gestaakt. Zo’n 25 minuten later wordt dat dan ook omgeroepen. De tussentijd is wellicht gebruikt om het veiligheidsdraaiboek 80 minuten naar voren te trekken, de ME uit de kantine te trekken en in paraatheid te brengen.

De massa keurt het luidruchtig af

Vooropgesteld: uitwassen moeten worden aangepakt. Het gaat na corona veel te vaak mis in stadions. Dat moet een halt worden toegeroepen om te voorkomen dat een klein groepje relbewuste idioten het prachtige volksvermaak kapen en kapotmaken voor de goedwillende massa. De vraag is of collectief straffen de juiste manier is.

Het biertje werd voor de verandering niet gegooid vanaf de Noordtribune. De groene muur achter de goal snapt namelijk heel goed wat op het spel staat. Ondanks de teleurstellende zeperd tegen Utrecht thuis wordt geen aansteker, noch een biertje naar het veld gegooid. Ook tegen NEC gedraagt de Noord zich keurig. De afgeladen tribune kolkt, maar doet dat zonder wanklank.

Walk of shame

Sterker: direct na het gooien staat de massa op. Massaal galmt ‘schaam je kapot’ over de tribunes. Niet gericht op de beschamende positie van Groningen op de ranglijst, maar richting de knakker die het bier gooit. Een eenmansactie. Geen idee waarom. Wat hem bezielt. Maar hij gooit een biertje richting het veld en raakt de grens vol. De idioot.

Niet veel later wordt hij bij zijn lurven gepakt, ontvangt hij van een andere supporter een corrigerend tikje en wordt hij onder luid boegeroep en gejoel het stadion uitgebonjourd. Ook van de fanatieke tribune klinkt louter, maar luidruchtig afkeuring.

De gewenste sociale controle

Precies wat de politiek, politie, clubs en maatschappij wensen: sociale controle. Dat de massa opstaat tegen het wangedrag van de enkeling en hem daarop aanspreek of desnoods terechtwijst met een corrigerend tikje. Dat is een wezenlijke gedragsverandering. Tien jaar of langer geleden gebeurde dat alleen als de grensrechter, bij wijze van, fysiek belaagd werd. Of als tientallen supporters het veld bestormden om te rellen bij het uitvak in Oosterparkstadion. De gewenste morele kentering is dus gaande en dat is knap, wat er wordt nogal wat gevraagd van supporters. Zij moeten hooligans tot de orde roepen. Alsof de gewone motorrijder de voorbij scheurende motorbende moet aanspreken op het roekeloze, wetteloze en gevaarlijke rijgedrag.

Maar het gebeurt dus wel in het voetbal. Omdat 99,9 procent van de samenleving helemaal klaar is met het wangerag. Met de kleine groep die het voor de rest verpest. Niet alleen in stadions. Ook in het uitgaansleven, op social media, eigenlijk overal. De hufters mogen niet winnen. Niet in Stad. Niet in de Euroborg. Maar de 18-jarige wint nu wel. Een klein huftertje, dat in zijn hometown Bedum niet al te best bekend staat, verneukt een leuke avond voor 22.000 goedwillende en netjes gedragende supporters en brengt de club nog verder in de problemen.

Makkelijke manier om concurrent te verzwakken

Daarnaast creëert het een precedent. Het is inmiddels te laat, water onder de brug, maar wat als FC Groningen-supporters volgende week met een Emmen-shirt bier op het veld van de Meerdijk gooien? Wedstrijd van Emmen gestaakt, uitspelen zonder publiek waardoor de kans op puntverlies groter wordt? Makkelijke manier om de concurrent te verzwakken.

Daarom: kap met dat collectief straffen. Zorg ervoor dat de pakkans naar 100 procent gaat, met hulp van de andere supporters die graag een steentje bijdragen aan een veiliger stadion. Straf de daders lang en hard zodat andere potentiële raddraaiers weten: ik ben hoe dan ook de Sjaak en kan me de komende tien jaar melden op het politiebureau bij elke wedstrijd van FC Groningen. Dat werkt. Dat werkt beter dan de goedwillende massa straffen. Want dat levert alleen maar meer aversie en woede op. Druk gewone mensen lang genoeg in een klotenhoek en ze gaan zich vroeg of laat gedragen naar het etiket dat ze opgeplakt krijgen. Daarmee wordt de negatieve spiraal niet doorbroken, maar juist aangewakkerd.