Komt de beste podcastmaker van NL uit Stad? Marjolein Knol is de vrouw achter ‘Buiten de Muren’ en nog een lading populaire podcasts

“Nou dat zijn jullie woorden, hoor!” Het is half 11 ’s ochtends. Marjolein zit op het terras bij Zondag aan een dikke ijskoffie. Ze lacht, een beetje verlegen, en roert met het rietje door haar koffie: “Het is meer een soort milkshake hè.” Ach, een milkshakeje op de dinsdagochtend. Marjolein heeft het verdiend. Het afgelopen jaar was er weinig tijd voor ontspanning. Thuis of op haar kantoortje in De Puddingfabriek, dag en nacht werkte ze aan de grootste podcastklus die ze tot nu toe binnensleepte: Buiten de Muren, een NPO Radio 1/ NTR serie, die inmiddels een paar weken te beluisteren is in al je podcastapps.  

Dikke prijzen en recensies 

En ja, klopt Marjolein, het zijn inderdaad onze woorden. Maar – en dat zal menig lezer misschien verbazen – wij kramen ook niet zomaar wat uit. Echt niet. ‘Buiten de Muren is een journalistieke prestatie van formaat’ schreef De Volkskrant bijvoorbeeld in een recensie. Eindoordeel: Vijf sterren. “Geweldig hè”, zegt Marjolein glunderend. “Toen ik dat las was ik zó blij.”

En zo is het zeker niet de eerste keer dat kenners lovend zijn over haar werk. Soortgelijke recensies ontving ze ook al over de voorloper van Buiten de Muren: Binnen de Muren. Voor de podcast Oerend HarTT won ze een NL Media Award én werd ze tweede tijdens de NTR podcastprijs. En dit jaar werd ze weer genomineerd voor zo’n NL Award, met De Hilte 11.

Van journalist naar fulltime podcastmaker  

Marjolein is dus gewoon een dikke vette podcastbaas. Als journalist werkte ze de afgelopen jaren voor verschillende media in het noorden, maar podcasts waren altijd al de rode draad. Dáár ligt haar hart.

Toen ze anderhalf jaar geleden voor de tweede keer op rij geen vast contract kon krijgen bij één van deze mediabedrijven, besloot ze dat ze haar geld wilde verdienen met podcasts maken, en podcasts maken alleen. Ze richtte haar eigen podcastbedrijfje op: Langkous Producties. “Superspannend natuurlijk”, blikt ze terug. “Want zou ik wel genoeg opdrachten krijgen om ervan te kunnen leven? Tot nu toe heeft het allemaal heel goed uitgepakt. En ik hoop natuurlijk dat dat zo blijft.”

Het beste van twee werelden  

Die passie voor radio maken ontstond tijdens de opleiding journalistiek in Ede, en aan de RITSC in Brussel, een vooraanstaande radio-opleiding. “Hier verdiepte ik me voor ‘t eerst in verhalende radio. Want dat vind ik het allermooist om te maken.”

Waarom? Omdat deze podcasts het beste van twee werelden vormen, vindt de podcastaddict. “Er is, net als bij geschreven tekst, nog veel ruimte voor je eigen fantasie. En dat heb je weer niet bij televisie, waar alles meer is opgelegd. Maar je hebt wel, wat televisie ook heeft, die mooie sfeermuziek en achtergrondgeluiden.” Ze neemt een slokje van haar koffie. Denkt even na. “Het is ook het meest echte medium. Ik kan de woorden van mijn geïnterviewden niet verdraaien, dat kan wel in geschreven tekst. En ik kan ook niets in scene zetten, zoals op tv soms gebeurt.”

Want voor de goede orde: in Marjoleins series wordt niet zomaar wat geluld. Elke aflevering is een klein audiovisueel meesterwerkje, waarin de stem van Marjolein, die als verteller de luisteraar bij de hand neemt, de quotes van de geinterviewden, de achtergrond- en sfeergeluiden en de muziek – soms speciaal voor de serie gecomponeerd – perfect in elkaar samenvloeien.

Stop asking for permission 

In Brussel riepen ze in de tijd dat Marjolein er studeerde al: podcasts, dat wordt het helemaal. Dus toen ze in 2014 aan haar eerste journalistieke baan bij het Dagblad van het Noorden begon, wist ze één ding heel zeker: we moeten podcasts maken. Met die mededeling stapte Marjolein naar de chef. Ze moet lachen als ze eraan terugdenkt. “Ze waren niet razend enthousiast, maar ik heb het toch gedaan. Ik volgde journalisten van de krant en vertelde het verhaal achter het verhaal.”

De serie deed niet zoveel, als in: ze werden geen honderdduizend keer beluisterd, zoals nú wel het geval is als Marjolein een podcast maakt. Toch is ze trots op die eerste reeks. Niet alleen omdat het Dagblad hiermee de eerste Nederlandse krant was met een podcast, vooral omdat ze sceptici negeerde en gewoon ging doen waar ze blij van werd.

“Je hebt zo’n cheesy zinnetje. Even nadenken. Hoe was ‘t… Ah ja: If you want to achieve greatness, stop asking for permission.” Ze werpt een doordringende blik. “Dit is echt waar, hoor. Als je iets graag wilt, dan moet je geen toestemming vragen, je moet het gewoon dóen. Niemand heeft mij ooit gevraagd of ik een podcast wilde maken. In die zin heb ik er altijd hard voor gewerkt.”

Buiten de Muren

Waar het nu allemaal dus even om draait is Marjoleins nieuwste serie: Buiten de Muren. Anderhalf jaar lang volgde ze twee ex-gedetineerden, Harry en Bram. Ze volgde ze vlak voor – tijdens en na hun vrijlating. Gedurende de afleveringen staat de vraag centraal of het de mannen gaat lukken uit handen te blijven van justitie. Ze kwam op dit idee, omdat ze voor RTV Drenthe al een podcast had gemaakt over het leven van gedetineerden in Veenhuizen. “Ik wilde toen al iets toevoegen over het naar buiten gaan, maar dat paste niet helemaal.”

Marjolein wist daarom wel meteen wat ze wilde maken voor het talentenprogramma van podcastfestival Oorzaken. Jup, daar was ze ondertussen ook alweer voor uitgenodigd. “Als een van de weinigen kreeg ik er uiteindelijk subsidie voor”, vertelt ze, trots – en tegelijk bezwaard. “Dat was al heel bijzonder.”

Het werd een monsterklus. “Ik ben al in 2019 begonnen met de opnames. Ik kwam natuurlijk met kneiterveel materiaal thuis.” Om je een idee te geven: per geïnterviewde schreef ze 200 bladzijden aan transcripten uit. Een gigapuzzle. “Vanaf januari heb ik echt alleen nog maar aan deze serie gewerkt. ’s Nachts was ik in m’n hoofd nog aan het monteren. Ik denk dat mijn vriend héél blij is dat het er nu opzit, ha ha.”

Dat ‘ie nu zo goed wordt ontvangen, daar is ze heel dankbaar voor. Het is de kers op de taart. Al gaat het Marjolein uiteindelijk vooral om één ding: de inhoud. “Ik hoop dat mensen gaan nadenken over het gevangeniswezen. En over het krijgen van tweede kansen, waar ik heel sterk in geloof. Dat is waar het voor mij om draait, daarom maak ik dit. Ik wil boven alles verhalen vertellen die ertoe doen.”

‘Buiten de Muren’ is hier te beluisteren of via je favoriete podcastkanaal.