Opinie | Grunn is penny wise, but pound foolish: toekomst Biotoop ongewis. Villabouw toch mogelijk

Het uitgestrekte terrein, waar vrouger het biologisch centrum van de universiteit zat, is bijzonder in alle facetten. In de oude kantoren, kassen en andere ruimtes wonen 180 mensen. Daarnaast worden de vertrekken en tuinen gebruikt door honderden kleine ondernemers. Stuk voor stuk lui die van waarde zijn omdat ze iets toevoegen aan de wereld dat anderen niet doen. Van kunst tot het opzetten van bedrijven die over tien jaar misschien wel toonaangevend zijn. Een soort Silicon Valley, maar dan op zijn Gronings. Minder op geld gericht, meer op algemeen nut, de samenleving verder helpen of verrijken met kunst.

Daarom zijn rafelranden belangrijk

Dat kan omdat ze daar voor weinig geld resideren. Vooral voor kunstenaars en start-ups is dat van enorm belang. Zij kunnen niet de kosten dragen van een duur atelier, studio, werk- en of woonplek. Dat zulke rafelranden belangrijk zijn bewijst het succes van de Biotoop en vergelijkbare plekken als Backbone en voorheen The Big Building. Zonder die plekken was TikTok Tammo misschien wel nooit geboren. Van Hulley nimmer groot geworden en had Splindle de wereld niet veroverd. Alle drie zijn ze namelijk ontstaan op de rafelranden waar goede ideeën niet een dag later kapitaal moeten opleveren omdat de huurpenningen ziek hoog zijn. Enfin, belangrijk dus, zulke spots.

Maar ze staan onder druk in Groningen. Dat is op zich niet erg. Dat is het lot van rafelranden. Die deinen mee op de expansiedrift van de stad. Maar dan moet er wel nieuwe aanwas zijn. Daar komt het grote complex van Niemeyer voor in aanmerking, als het aan het stadhuis ligt. Zou ideaal zijn. De oude fabriek is enorm en ligt perfect: aan de rand van de binnenstad, nabij grote uitvalswegen en op kruipafstand van het station (beter met het oog op kerstborrels en zo). Maar er moet nog heel wat water door het Reitdiep stromen voordat dat zo ver is. En het is niet genoeg om alle jonge en creatieve ondernemersdrang in Stad te herbergen. Daar is meer voor nodig en tegelijkertijd wordt gemorreld aan het bestaansrecht van bestaande rafelranden.

Toekomst Biotoop

Eerder al wilde de gemeente Backbone ontmantelen. Daar is het bestuur gelukkig op teruggekomen na hevige kritieken uit alle lagen van Stad. De toekomst van het Suikerunieterrein is nog wel ongewis. Dat staat straks vol met wonings, scholen, horeca en onder andere een nieuw station. Moet gebeuren, want woningtekort en dat was altijd al de bedoeling. Dat weten alle ondernemers op De Suiker. Maar het betekent wel dat Paradigm, EM2, Rebel Rebel Hostel en al die andere rafelrandpareltjes misschien op termijn een nieuwe spot moeten zoeken.

En dan blijkt nu ook nog, als donderslag bij heldere hemel, dat de toekomst van de Biotoop ongewis is. De gemeente heeft het voormalige universiteitscomplex, inclusief de Hortus Botanicus enige tijd geleden voor 3,6 miljoen overgekocht van de RUG. De overdracht is op 1 januari. Het CDA opperde direct om het terrein vol te kwakken met dure villa’s. Het gebied geldt niet voor niks als een van de beste bouwlocaties in het villadorp. Maar oud-wethouder Van der Schaaf beloofde destijds dat woningbouw niet aan de orde zou zijn. Rik van Niejenhuis (PvdA), de opvolger van Van der Schaaf, liet weten dat woningbouw toch niet uitgesloten is, omdat de de koop nog steeds niet rond is.

Villa’s of broedplaats?

De wethouder gaf hiervoor een duidelijke boodschap af . ,,Groningen groeit als kool. In 2040 hebben we 270.000 inwoners die ergens moeten wonen. Voor ons staat vast dat het algemeen belang prevaleert.’’ De gemeente bekijkt de situatie van jaar tot jaar, totdat het ei is gelegd. ,,Komen hier dure villa’s, sociale huurwoningen of een combinatie van beide? We weten het nog niet’’, aldus Van Niejenhuis tijdens de bijeenkomst waar gebruikers op de hoogte werden gebracht van de laatste ontwikkelings. „Als de aankoop rond is dan gaan we starten met het plan voor de toekomst. Hoe dat er uit gaat zien is onbekend. Het kunnen dure villa’s worden, sociale huurwoningen, een combinatie daarvan of jullie kunnen blijven. Ik weet het niet, het ligt open.”

Dat wordt dus nog wat. Villa’s leveren uiteraard meer op dan een kunstenaar of start-up die werkt aan iets waarvan niemand nog weet waartoe het leidt. En ondanks dat de gebakken lucht, volgens makelaars, uit de woningmarkt wordt gezogen, staan de rijken in de rij voor een mooi stulpje met zwembad in het groen van Haren. Welkome inwoners, want big spenders waar de lokale middenstand zeker wat aan heeft. En ook goed voor de cijfers van een van de armste steden van Nederland. Met een lading nieuw geld worden alle negatieve gemiddeldes uiteraard omhoog getrokken.

Gemeente weet pas wat het mist, als het er niet meer is

Maar. Maar. Maarrrrrrr. Het is penny wise, pound foolis h, zouden de Engelsen zeggen. Vrij vertaald: slim voor een duppie, dom voor een euro. Of, gewoon eem een Nederlands gezegde gebruiken dat van toepassing is: niet het kind wegspoelen met het badwater. Want Groningen is populair onder studenten, jonge professionelen en de nieuwe rijken juist vanwege de culturele weelde en creatieve, inspirerende en vibrerende jonge ondernemersgeest.

Het geweldige uitgaansleven, de talrijke interessante galerijen en musea, vele fantastische eettentjes, het surplus aan muzikaal talent, de toonzettende collectieven als Paradigm, Kopjek, Club Guy and Roni. NNO, NNT en de florerende start-up-scene (in absolute aantallen al jaren een van de grootsten van het land): ze sterven uit zonder broedplaatsen. En met een uitgestorven cultureel aanbod en gedoofde ondernemersgeest sterft ook de aantrekkingskracht van Stad.