VAAF maakt vette muurschilderingen in Koude Gat om aandacht te besteden aan protesten in Iran
Deze Iraniërs staan symbool voor het protest.
Een Iraanse Stadjer klopte vorig jaar oktober bij de VAAF-dames aan. Ze wilde meedoen met de protesten in haar geboorteland, maar wist niet goed hoe. Of een muurschildering niet een idee was? Jonna (26) en Lotte (29) waren meteen dolenthousiast. “We doen elk jaar een donatieproject”, vertelt Lotte. “Dit vonden we helemaal te gek, omdat we het een heel belangrijk thema vinden.”
De situatie in Iran
De protesten in Iran barstten vorig jaar oktober los na de dood van de 22-jarige Mahsa Amini. Zij werd aangehouden omdat haar hoofddoek te los zat, waarop zij zich verzette. Op het politiebureau zou ze zo hard op haar hoofd zijn geslagen, dat ze een hersenbloeding kreeg, en overleed. Sindsdien werd er hevig geprotesteerd, met honderden doden als gevolg.
We schrijven ‘een Iraanse Stadjer’ omdat de dame in kwestie graag anoniem wil blijven. Dat heeft alles te maken met de situatie in haar thuisland, waar nog veel familie en vrienden wonen. Het is er simpelweg niet veilig, en als de initiatiefneemster nog een keertje op bezoek wil daar, is het beter dat niemand van haar betrokkenheid bij de muurschilderingen weet.
Van locatie naar ontwerp
Samen met de initiatiefneemster bogen de VAAF-wichter zich over het thema. Maar voordat ze gingen schilderen, moesten ze een geschikte muur vinden. “De initiatiefneemster is gewoon overal gaan aanbellen waar ze een mooie muur zag. Zo kwam ze bij Bulten Vastgoed terecht. Die verwezen ons naar het Koude Gat.”
Toen de locatie was vastgesteld, konden ze overgaan op het ontwerp. “De initiatiefneemster heeft de portretten uitgekozen en bij ons aangeleverd”, vertelt Jonna. “Wij hebben daar weer een werk van gemaakt. En die hebben we samen, met nog een stuk of wat vrijwilligers, geschilderd. Dat ging letterlijk als een kleurplaat. Met nummertjes en zo.” De groep begon op 10 april met verven, en 14 april was de boel klaar.
Symbool voor de protesten
De Iraniërs die in allerlei prachtige kleuren zijn afgebeeld, zijn echte symbolen. Ze zijn allemaal omgekomen tijdens de protesten. Op de website van VAAF staan hun verhalen uitgeschreven. Die van Niki Shakarami, bijvoorbeeld. Een zestienjarig meisje - of jonge vrouw -, dat zeer waarschijnlijk door de Iraanse politie is vermoord tijdens de protesten. “Haar familie wilde haar begraven in Khorramabad, maar toen heeft de Iraanse politie het lichaam gestolen en zelf begraven, zodat er niet zoveel protest zou zijn.”
Het zijn stuk voor stuk frustrerende en verdrietige verhalen. “Het was behoorlijk emotioneel allemaal”, blikt Jonna terug. “Elke keer als ik weer een verhaal had gelezen, en dat aan Lotte vertelde, had ik tranen in m’n ogen.” Tegelijkertijd geeft het project haar enorm veel voldoening. “Het is heel erg fijn dat wij dit kunnen doen.”
De leus ‘vrouw, leven, vrijheid’ staat er op in het Farsi en in het Koerdisch. Daarna in het Nederland en het Engels.
Iran steunen
Met de muurschilderingen geeft Stad een sterke boodschap af: wij steunen de protesten in Iran. Dat is niet alleen fijn voor alle betrokkenen die hier in Groningen wonen, ook Iraniërs halen er kracht uit. “Er stond hier eens een man te videobellen met zijn nicht, en dat bleek de tante van Nika te zijn. Nika is opgevoed door haar oom en tante. Zij, die tante, heeft contact opgenomen met de initiatiefneemster om te zeggen dat ze de muurschildering zo mooi vond.”
De gemeente heeft een vergunning afgegeven voor een half jaar. Daarna moeten Jonna en Lotte de boel zelf weer oververven, in een neutrale kleur. “Ja, dat is balen. Maar het is niet anders.”
Tot die tijd hopen de makers dat mensen even stilstaan bij de protesten in Iran, als ze langs de muurschildering lopen. Want hoewel media er minder over berichten dan in oktober, toen vrouwen uit woede hun haar afknipten, is het nog volop gaande. “Er worden op dit moment heel veel mannen geëxecuteerd”, weet Jonna. “Waarom? Ach, om een scala aan redenen. Omdat ze bijvoorbeeld hebben gedanst, in het openbaar. Maar sowieso omdat ze mee hebben gedaan aan de protesten.”
